Gánh xiếc trong mưa

Những thanh sắt cao lêu nghêu, những chiếc vòng đủ kích thước nằm lẫn giữa những viên bi xoay tay, cái thùng được sơn màu sặc sỡ và những mảnh vải lụa, những quả banh nhựa…thoạt nhìn, ai cũng biết đó là đồ nghề của dân làm xiếc, kế bên đó còn có một chú chó nhỏ, đeo một cái nơ ở cổ, một thành viên trong nhóm xiếc Đại Đồng, gánh xiếc chỉ có 3 thành viên, một người đàn ông ngoài 50 tuổi, cô gái trạc chừng 20 và một chú chó màu trắng lông xù.

Ảnh minh họa, nguồn internet

Gánh xiếc ít người nhưng họ đi khắp miền tỉnh lẻ, có mặt trong những buổi biểu diễn dọc miền Tây, những đêm hội chợ, lô tô, những buổi khai giảng ở trường học, người ta vẫn thấy gánh xiếc Đại Đồng góp mặt, vẫn với 3 thành viên, từ hồi cô gái trong đoàn chỉ vừa tầm mười mấy tuổi, giờ thì đã ra dáng thiếu nữ với gương mặt xinh xắn, nước da trắng trẻo dù theo gánh xiếc dọc xuôi trên chiếc ba gác, qua những nẻo đường rám bụi Cần Thơ.

Chiều lãng đãng rơi chậm xuống khoảng đất trống trải một màu cô tịch, người dân đã giãn ra về sau khi một buổi giới thiệu thuốc nam của Thầy Ba vừa dứt, hai cha con loay hoay thu dọn mớ đồ nghề diễn xiếc cho vào một cái bao lớn, những thanh sắt được thu gập lại, cô gái nhỏ với dáng người mảnh khảnh vác cái bao vải trên vai, tay cầm sợi dây dẫn chú chó nhỏ đi ra chiếc xe ba gác, người đàn ông ôm mớ đồ trong thùng, khệ nệ mang vác ra sau.

Chiếc xe ba gác nổ máy rời đi, tiếng máy nổ nghe khét lẹt, phá tan sự yên tĩnh của một buổi chiều, cô gái với đôi mắt trong veo, khẽ kéo tay áo lên lau những giọt mồ hôi đang lấm tấm trên gương mặt, quện vào mớ tóc mai lòa xòa, những đường hằn đỏ quạch trên tay sau những màn đu bám vào mảnh vải lụa để tung người lên tận trên cao và những cái vòng to đùng rực lửa xoay liên hồi trên cánh tay cô gái nhỏ. Nghề nào mà chẳng có gian nan, đằng sau những nụ cười tươi roi rói là những lúc cô gái nén cái đau vào tận bên trong khi những mảnh vải lụa siết chặt vào cánh tay, tưởng như máu ngưng không còn chạy, cánh tay mỏi nhừ đau buốt và khi đó cô gái phải nhanh chóng, khéo léo thả người xuống kịp lúc, nếu không có thể té xuống bất cứ lúc nào, rồi có lúc ngọn lửa nóng hừng hực lướt một hơi nóng rực qua tay, cô gái phải thật nhanh để xoay cái vòng chạy liên hồi cho lửa không kịp bén vào da thịt, giữa những tràng pháo tay giòn giã là những vết tích đau rát, mà nhiều lúc có hai ba chỗ diễn một ngày, cô gái nhỏ vẫn phải tiếp tục nghề nghiệp của mình mặc cho cảm giác đau buốt chồng chất lên nhau, chỉ để cuối ngày có được một số tiền kha khá từ nơi mời diễn, từ người khách xem bỏ vào trong cái thùng trước mặt, có hôm thì được thêm vài gói thuốc nam, thuốc đông y khi gánh xiếc biểu diễn giới thiệu sản phẩm cho một thầy lang.

Chiếc xe ba gác chạy đi trên đoạn đường mòn lóc xóc, chông chênh khi lướt qua những đoạn lồi lõm của mặt đường đất đỏ, hai bên là những cánh đồng lúa, những hàng rào râm bụt trổ bông đỏ như chiếc đèn lồng len giữa những hàng cây lâu năm cao lừng lững, mỗi khi xe chạy ngang qua đoạn có khúc sông, con nhỏ lại nghe một làn không khí mát rượi tỏa lên trên mặt, nó quay đầu ngó qua nhánh sông, mắt nó có vẻ trầm tư khác với cặp mắt long lanh, sáng rực và đầy tinh anh khi nó biểu diễn, nó nhìn ra sông, cho đến khi chiếc ba gác chạy sang một cánh đồng vàng ngập tràn lúa chín.

- Lúa trổ bông đẹp quá Cha!

- Ừa, đang vô vụ hè thu mà.

- Phải chi mình cũng có ruộng như người ta để mình trồng lúa hen Cha!

Nhi nói mà cặp mắt nó vẫn say sưa dán vào những cánh đồng phủ vàng những bông lúa chín

- Trồng lúa cũng cực dữ lắm nghen, vừa phải có người làm, vừa phải có tiền để mua giống, mua thuốc, thôi kệ, ông Trời cho mình nghề nào thì sống bằng nghề đó.

Ông Năm Tình nói bằng cái giọng buồn buồn, ông nói cho qua chuyện để che giấu đi cái nghèo của một gia đình đơn chiếc.

Là người đàn ông tứ cố vô thân, ngoài ba mươi tuổi, ông Tình đùm túm đứa con gái nhỏ đi qua đầu sông cuối bãi để kiếm cái ăn, cái mặc, hồi đó, ông có cái ghe nhỏ đi lưới cá trên sông Ô Môn, sau thấy đi cả ngày trên sông nắng mưa liên tục, ông mới tự đi kiếm vài miếng ván người ta bỏ, cắt vài nhánh lá dừa nước về làm thành cái mái để che nắng che mưa, vậy là cái xuồng nhỏ thành cái nhà tạm bợ để hai cha con ông sống qua ngày. Hằng ngày, ông lênh đênh trên sông nước để chài lưới rồi mua bán trái cây, cứ ai bán rẻ rẻ hoặc giãn buổi chợ trưa, ông Tình lại tắp cái ghe vô bờ, lên thu gom mớ trái cây, rau củ của mấy người bán hàng bỏ lại, đem xuống xuồng rồi đi bán giá rẻ cho người sống ven sông để kiếm vài đồng bạc lẻ mua sữa, mua bánh cho con, vậy mà ông cũng sống được hơn chục năm trời trên con xuồng xập xệ, đứa con nhỏ từ lúc mới lẫm chẫm tập đi đã gần thành thiếu nữ.

Khi lớn lên một chút, Nhi lại cùng ông Tình dọc ngang trên sông với mảnh lưới lõm chõm nhiều chỗ thủng, nó lại tiếp nối cái nghề đi nhặt trái cây, rau củ bỏ lại trong chợ để đi bán kiếm tiền, có người quen mặt, họ cảm thương cho thân phận hai cha con nên cho thêm mớ rau, mớ thịt, có người gửi cho thùng mì, thùng sữa hoặc mỗi đợt có phiếu tặng quà của mạnh thường quân, của người làm từ thiện ngày rằm, người ta hay kêu ông lại để gửi cho ông vài món nhu yếu phẩm. Có lẽ vì cuộc đời đã lớn lên trên miền sông nước, con sông đã gắn bó với hai cha con ông Tình từ bao nhiêu năm trời nên giờ mỗi lần chiếc ba gác chạy ngang những nhánh sông, ánh mắt nhỏ Nhi lại thu vào trong đó những ký ức tuổi thơ, tuy cơ cực nhưng trong lòng nó lại thật bình yên, hạnh phúc, có lẽ ở cái tuổi 13 của nó, nó cũng chưa biết cực là gì, mỗi ngày, nó chạy lên sạp hàng ở chợ, được mấy bà, mấy cô bán hàng gom cho một bịch đồ xấu xấu để nó đem xuống chiếc xuồng là nó lại thấy vui, rồi có hôm người ta cho nó một cái bánh dừa, cây cà rem đá mát lạnh, tay nó xách bịch đồ, vừa đi vừa ăn ngon lành rồi chạy chân sáo tung tăng về phía chiếc xuồng đang đậu.

Tuổi thơ của nó hiện lên êm đềm nơi con sông ngọt ngào mát rượi, ngây thơ và hồn nhiên như tờ giấy trắng, cuộc sống của nó dù chẳng đến lớp đến trường, dù chẳng đầy đủ như bao đứa trẻ khác nhưng chưa bao giờ nó cảm thấy buồn, mỗi ngày cha nướng vài con cá nhỏ bắt từ sông, có hôm gỡ ra từ mảnh lưới những con ốc, con tôm, cha đặt lên cái ông lò ba chân để nướng dưới mảnh than hồng, mùi thơm từ con ốc, con tôm bốc lên hòa trong mùi hương nồng nồng của khói, đến bây giờ vẫn còn đọng lại vẹn nguyên trong ký ức nó, một mùi thơm không tìm được ở đâu ngoài cái xuồng nhỏ lướt đi trên sông, cái bếp ông lò ba chân bằng gạch nung cũ kỹ và những cục than đỏ rực, cái vị giòn giòn sần sật của con ốc bươu to đùng, miếng thịt ngọt lịm của con tôm sông mà cha đưa cho nó, nó ăn và nghĩ rằng cuộc đời nó như vậy là đã sướng như tiên, nó là một cô tiên ở giữa chiếc xuồng chắp vá chông chênh, trong trẻo với tiếng cười giòn tan và bước nhảy chân sáo mỗi ngày khi được lên sạp chợ.

Hai cha con nhà nghèo với chiếc xuồng trôi trên sông khắp đầu ghềnh cuối bãi, những dạt sóng nhấp nhô mỗi bận có chiếc xà lan chở cát hay chiếc ca nô của những người du khách chạy ngang, dòng nước xé đôi, xô tròng trành cái xuồng như muốn ngã xuống dòng sông lạnh lẽo. Chiếc xuồng đội nắng đội mưa, phủ lên thân người đàn ông một màu da sạm nắng và khô đét, nhưng lại mang đến nét đẹp trong trẻo cho cô gái nhỏ, nét đẹp như được uống ánh sáng căng tràn của Trăng rằm, nét đẹp mát rượi của sóng nước, mơn mởn của mây Trời.

Cuộc đời hai cha con ông Tình trôi dạt bao năm, dọc xuôi trên con sông mà ngỡ như lòng sông đã quen thuộc với từng mái dầm cũ kỹ, rồi chiếc xuồng ghé vô bờ cho con nhỏ coi xiếc trong thôn, hôm nay thôn có đoàn hội chợ ghé đóng đô ba ngày, người ta đã bày biện gian hàng từ lúc hôm qua. Buổi chiều, chiếc xuồng tấp vào một bờ đất cao, ông Tình nhanh tay lấy sợi dây thừng buộc vào thân cây bần mọc sát mép bờ rồi ông kéo ghịt cái xuồng vô sát bên trong, cái tay rắn rỏi của ông cố giữ cho chiếc xuồng không bị xô đẩy ra xa vì nước.

- Con leo lên đi, bờ hơi cao, leo lên cẩn thận nghen.

- Dạ

Con bé Nhi nhanh nhẹn bước về phía đầu xuồng, nó vịn lấy vai ông Tình rồi nhảy cái ào lên bờ một cách nhẹ nhàng, chẳng có gì làm khó được một đứa con gái quen sống miền sông nước như nó. Trong lúc ông Tình đang buộc sợi dây thừng cho thiệt chắc thì nhỏ Nhi cứ dán mắt về phía phát ra tiếng nói ồn ào của khu hội chợ, cặp mắt nó long lanh đầy thích thú

- Lẹ lên đi Cha!

- Rồi, xong rồi!

Vừa hối, nó vừa nhún nhảy cái chân ra chiều nôn nóng lắm, nó mong được vô khu hội chợ coi người ta làm xiếc, tới mấy cái gian hàng trò chơi mà nó nghe Cha kể lại chứ nó chưa được thấy lần nào. Hôm nay Cha cho nó vô coi hội chợ, nhìn điệu bộ là biết nó thích thú vô cùng.

Khu đất rộng với những gian hàng lô tô, trò chơi quăng vòng vô cổ vịt, ném banh vô rổ, bịt mắt đập heo đất, câu cá nhựa, câu thú nhồi bông, rồi thì đủ trò chơi được người ta thực hiện ở khắp khu đất trống, nhỏ Nhi thích thú đi qua từng gian hàng nhìn ngắm, chỗ nào nó cũng ghé vô một chút nhưng không có tiền, nó chỉ đứng nhìn một lúc lại đi ra, ánh mắt nó tiêng tiếc nhưng hình như nó cũng biết Cha nó không có đủ tiền cho nó chơi mấy trò chơi ở gian hàng hội chợ, ông Tình nhìn cái dáng vẻ đứa con gái nhỏ cứ say sưa nhìn mấy người chơi trò chơi, thỉnh thoảng nó nhảy cẫng lên vỗ tay khi thấy có người thẩy trúng trái banh hay câu được con thú nhồi bông xinh đẹp.

- Con chơi trò nào không?

Ông Tình hỏi nó, rồi nó quay qua nhìn ông, ánh mắt đầy thích thú

- Thôi con không chơi đâu

- Con không thích hả?

- Dạ con chơi không trúng, tốn tiền uổng lắm

Nó nói mà gương mặt vẫn ánh lên vẻ phấn khởi hồn nhiên khi tiếng giới thiệu từ mấy cái loa tay của người phụ trách gian hàng vẫn vang lên giòn giã, người chơi thì cười nói hớn hở, nó cũng hòa theo không khí nô nức của gian hàng hội chợ

- Con thích trò nào, chơi thử đi, Cha cho tiền

- Vậy con đi gắp thú nhồi bông

Nói xong, nó kéo tay Cha đi qua bên gian hàng gắp thú, nó trả cho ông chủ gian hàng mười ngàn đồng rồi nhận cái cây dài như cái cần câu, có cái cù móc để móc vào dây buộc thú, mỗi con thú nhồi bông có một cái dây buộc nhỏ xíu trên đầu, gắp được con nào thì lấy con đó, hễ gắp trật thì coi như thua. Nhỏ Nhi bắt đầu tập trung vô cái cần câu rồi nó đứng gắp con gấu bông như con gấu trúc, nó cố sức để gắp vì nó nghĩ Cha không có tiền, Cha cho nó mười ngàn là nhiều lắm, lỡ gắp trật thì nó tiếc đứt ruột, vậy là sau một hồi canh me, nhắm thật kỹ và đưa cái càng xuống thật cẩn thận, nó đã thành công khi gắp được một con gấu bông mà nó thích, nó nhảy cẫng lên sung sướng và ông Tình đứng cạnh cũng vỗ tay mừng rỡ, lâu lắm rồi người đàn ông nghèo, lam lũ khô cằn mới có cảm xúc hân hoan như một đứa trẻ.

Nó ôm con gấu bông như một báu vật, gương mặt nó hạnh phúc rạng ngời, lần đầu tiên trong đời, nó có được một con gấu bông, điều mà nó không bao giờ dám nghĩ, dám mơ đến và cũng không bao giờ dám nói với ông Tình mua cho nó vì nó biết cuộc sống lênh đênh trên sông nước của Cha con nó, vài ngàn đồng để mua bó rau, mua chai nước mắm cũng là rất quý, nó làm gì dám mơ đến một món đồ chơi xa xỉ mấy chục ngàn, nay nó được cầm trên tay con gấu bông, nó thấy cuộc đời nó bừng lên một niềm hạnh phúc, nó ôm khư khư con gấu mà chân cứ nhảy nhảy lên chưa thể đứng im được.

Người chủ gian hàng trò chơi dường như cảm nhận được sự khổ cực của hai Cha con ông Tình khi ông nhìn thấy người đàn ông với dáng vẻ khắc khổ, đen đúa, mái tóc bạc đã dài lòa xòa che cả mắt và cái áo sờn bạc ông mặc trên người, chắc đã qua nhiều mùa mưa nắng và đứa con gái nhỏ với nét mặt rạng rỡ, vui mừng khi bắt được con gấu, nó khác hẳn những đứa trẻ khác, cái cách đứa con gái nhỏ ôm con gấu trong tay như một món đồ quý giá dù thật ra nó chỉ là món đồ chơi rẻ tiền mà người chủ gian hàng mua được từ những xí nghiệp làm thú nhồi bông bị lỗi.

- Chú con một con nữa nè, con thích con nào thì lấy con đó đi

Cặp mắt nó và ông Tình thoáng vẻ ngạc nhiên, nó nhìn vào người chủ gian hàng một hồi như không tin là thật

- Chú cho con một con nữa đó, lấy về mà chơi

- Chú cho con đó, con lấy con nào thì chỉ cho chú lấy – Ông Tình nhắc con gái khi thấy nó vẫn đứng im lặng, khác hẳn cái dáng vẻ hồ hởi nãy giờ

- Dạ con muốn lấy con mèo

Con nhỏ chỉ tay về phía một con mèo nhồi bông, gương mặt bẽn lẽn, dường như nó tự ý thức được rằng món đồ này nó nhận miễn phí từ người chủ  nên nó có vẻ rụt rè, sau khi người chủ gian hàng đưa cho nó con mèo bông mà nó chỉ, nó cầm con mèo trên tay rồi ôm cả hai con nhồi bông vào người, nó cúi gập người cảm ơn ông chủ

- Dạ con cảm ơn chú!

- Ừ, con đem về chơi đi.

- Dạ cảm ơn anh!

Hai cha con nó rời gian hàng gắp thú rồi rảo qua những gian hàng khác, ông Tình lại hỏi nó có muốn chơi trò gì nữa không thì nó chỉ lắc đầu, dường như thế giới nhỏ bé trong lòng nó, chỉ cần hai con thú nhồi bông đã là quá đủ. Và nó dừng lại trước một gánh xiếc, khi đi ngang qua gánh xiếc, nó như bị thu hút một cách kỳ lạ, nó kéo tay ông Tình lại, nó không nói câu gì, chỉ yên lặng chăm chú nhìn người ta diễn xiếc. Suốt buổi diễn, mắt nó cứ đảo theo người diễn viên mỗi khi họ nhào lộn, xoay người, ánh mắt nó dường như không một phút nào rời khỏi những màn làm xiếc. Nó bất chợt nhìn xuống chân khi nghe có vật gì đó chạm vào, thì ra là một quả banh tròn lăn vào chân nó, nó cầm trái bóng, xoay xoay vài vòng trên tay rồi đưa cho người diễn viên trong tiếng vỗ tay của những người xung quanh.

Sau khi đoàn xiếc kết thúc màn biểu diễn, ông Tình cũng dẫn nó rời đi nhưng lúc này, nó nhìn ông và đề nghị

- Cha cho con gặp mấy anh chị diễn xiếc một chút nha

- Trời, con gặp người ta chi vậy?

- Người ta diễn hay quá,

- Con thích thì khi nào có đoàn xiếc về đây, Cha dẫn con đi coi, vô trong đó biết người ta có cho vô không.

- Hổng sao đâu, Cha cho con vô thử đi, người ta hổng cho thì hai Cha con mình đi dìa.

Vừa nói dứt câu thì nó đã chạy theo đoàn xiếc vào bên trong, tay nó ôm con thú nhồi bông, chân nhanh nhảu đi theo bóng người diễn xiếc, cặp mắt nó cứ nhìn bám theo bóng lưng người ta vì sợ lạc mất giữa đám người đông đúc. Cuối cùng nó cũng vô được bên trong đoàn xiếc, không biết lúc vô trong đó nó nói những gì, ông Tình thì cứ thấp thỏm bên ngoài, sợ người ta la mắng nó, đâu chừng mười phút, ông thấy nó đi ra, dáng vẻ phấn khởi khác hẳn lúc đầu

- Cha, con mới gặp người trong đoàn xiếc

- Con gặp người ta làm gì vậy?

- Con xin cho con đi làm xiếc

- Trời đất! Con làm sao mà làm xiếc được

- Con làm được mà Cha!

Ánh mắt của con nhỏ trong veo như vạt nắng trưa, cùng với cái giọng hồ hởi như vừa có được chiến tích, ở tuổi mười ba mà giọng nó khẳng định chắc nịch là ông Tình biết nó mê cái nghề làm xiếc lắm, bởi ông nuôi nó từ nhỏ, mỗi lần nó thích cái gì là nó quyết tâm phải làm cho bằng được, từ lúc học lội sông, ông thấy nó còn nhỏ nên không dám cho nó xuống sông xuống nước nhưng nó vẫn lén ông ra kiếm cái bặp dừa để tập bơi ở mấy nhánh rẽ gần bờ, có lần ông Tình lên sạp chợ tới lúc về, không thấy nó trong ghe, ông hớt hải đi tìm thì hoảng hồn khi thấy nó lội bì bõm ở một con rạch nhỏ, sau này ông đi xin người ta cái vỏ xe hơi bị bể về vá lại để làm cái phao cho nó tập bơi, mà tập đâu chừng mười bữa là nó bơi được gần chục mét. Rồi nó thấy ông chèo ghe, nó cũng tập chèo, ban đầu cái xuồng quay mòng mòng, bá vô mép bờ, ông Tình sợ cái xuồng mỏng mảnh bị vỡ làm đôi, trôi vô lùm cây Ô-rô không ra được, nhưng nó vẫn không cầu cứu ông Tình mà cố loay hoay để đưa cái xuồng ra được ngoài sông. Lần này ông nghe nó nói, ông biết là không thể cản ngăn được nó, mà nó muốn đi làm xiếc thì ông cũng để nó đi, chỉ sợ không biết nó có làm được không vì cái nghề này đòi hỏi nhiều thứ lắm, không phải như tập bơi hay chèo ghe mà được.

Bữa nay, có đoàn xiếc về diễn cho Thầy Ba thuốc nam ở chỗ sân Đình, ngoài xiếc ra còn có vài bài vọng cổ của mấy người hát tỉnh lẻ, ông Tình bỏ một ngày lưới cá và bán trái cây để đưa con nhỏ tới coi, cũng như lần trước, coi xong, lúc người ta giãn tuồng thì nó chạy ra ngoài sau để tìm gánh xiếc, độ chừng mười phút, nó chạy về phía ông Tình, nói với ông bằng vẻ mặt hớn hở như lần trước

- Cha ơi, người trong đoàn xiếc nói cho con đi theo, hay bữa nay Cha dìa đi, để con đi với họ.

- Trời, sao con đi một mình được, mới có mười ba tuổi sao mà đi với người lạ được

- Con đi được mà, trong này cũng có đứa cỡ như con

Ông Tình thở dài một tiếng khi nghe con nhỏ quả quyết phải đi theo đoàn xiếc, rồi không biết ông nghĩ gì mà kêu nhỏ Nhi đi một mạch theo ông  ra phía ngoài sau sân Đình, lát sau nó mới biết là ông nói với đoàn xiếc cho ông đi theo, ông theo để trông chừng con nhỏ, vậy là người ta cho ông theo, mà trong thời gian đầu con nhỏ phải ở trong đoàn xiếc để tập luyện cho quen nghề, ông Tình thì không có phương tiện nào đi lại, vậy là ông đành phải để con nhỏ một mình đi với gánh xiếc, lúc giao con nhỏ, ông nói mà giọng buồn buồn đứt quãng

- Nhờ mấy chú mấy cô dạy nghề dùm con nhỏ, để ý con nhỏ dùm tui, tui có mình nó, hai Cha con tui sống dưới ghe mười mấy năm rồi, tui cũng không có phương tiện nào đi lại chứ không tui cũng đi theo mấy cô mấy chú để coi chừng nó.

Nghe hoàn cảnh của ông, mấy người trong đoàn xiếc cũng thương cảm, mặc dù người trong đoàn cũng là những người có đời sống bấp bênh, có người cũng không Cha không Mẹ, rày đây mai đó nhưng nghe hoàn cảnh Cha con ông, người ta cũng không khỏi chạnh lòng.

Vậy là từ hôm đó, ông Tình khăn gói cho con nhỏ mấy bộ đồ, bỏ theo trong cái giỏ đệm của nó hai con thú nhồi bông, rồi dặn nó nhớ kỹ lưỡng khi đi tới nơi xa lạ, con nhỏ gật gật đầu, nhưng gương mặt nó không có vẻ u buồn vì trong lòng nó, một đứa con nít mười ba tuổi dường như chỉ thấy hồ hởi, phấn khích khi nghĩ đến lúc được làm xiếc, được biểu diễn trước đông người. Con nhỏ ôm cái túi đệm với mớ quần áo cũ và hai con gấu bông lững thững đi theo gánh xiếc, mấy tháng đầu, nó cũng về nhà được gần chục lần, mỗi lần về, nó lại theo ông Tình đi ra sông lưới cá, chạy lên sạp chợ lấy trái cây người ta cho để đem về đi bán, ông Tình nhìn tay chân nó hằn lằn ngang lằn dọc, ông nghĩ nó bị người ta đánh vì không biết diễn, nhưng nó nói ông nghe là do nó tập luyện nên bị vậy thôi, cái này ai mới vô nghề cũng bị như vậy hết trơn hết trọi.

Sau ngần ấy năm trời lênh đênh trên con xuồng nhỏ, một ngày nọ, ông Tình được địa phương trao tặng một chiếc xe ba gác do có mạnh thường quân hỗ trợ, vậy là từ đó, ông có chiếc xe để nhận chở đồ cho dân bán hàng trong sạp chợ. Biết ông một thân một mình, gà trống nuôi con lại không nhà không cửa nên ai có cần chở gì, họ lại kêu ông, chắc Trời thương Cha con ông lương thiện chịu khó lại sống cơ cực hàng chục năm Trời nên mới có ngày được mạnh thường quân giúp đỡ. Từ khi có chiếc xe, thỉnh thoảng ông lại chạy lên chỗ nhỏ Nhi học xiếc để thăm con, thấy ông thật thà lương thiện, gánh xiếc nhờ ông làm người chở đồ đi diễn cho đoàn, ông lại có thêm cái nghề chở đồ cho gánh xiếc, lại có cơ hội được ở gần bên con nhỏ, vậy là ông cũng bớt được nỗi lo.

Ba năm trôi qua, con nhỏ ở trong gánh xiếc và trở thành diễn viên thuần thục bởi độ gan lì, can đảm và chịu khó của nó, có những môn người ta học cả nửa năm trời thì nó học chừng 3,4 tháng đã có thể đi ra biểu diễn nên nó được đoàn giao cho vai trò diễn viên xiếc chính, con nhỏ vừa nhanh nhẹn, giỏi giang lại vừa có dung nhan đẹp đẽ nên mỗi khi gánh xiếc đi đâu, nghe tên nó là người ta bu lại coi rần rần.

Nhưng rồi thời gian nó ở bên gánh xiếc cũng không được bao lâu khi những người trong gánh xiếc lớn lên, có người lấy vợ lấy chồng, rồi người ta không diễn nữa vì bầu bì, con cái, gánh xiếc tan rã dù cố gồng gánh thêm một năm trời. Ngày chị trưởng đoàn thông báo là ngày mai gánh xiếc ngừng hoạt động, con nhỏ ngồi một góc, gương mặt nặng trịch, u buồn, cặp mắt nó đỏ hoe, hai hàng nước mắt nó rơi xuống, nó lấy tay quệt vội để che đi khoảnh khắc yếu lòng vì nó vốn là đứa con gái gan lì, mạnh mẽ, bao nhiêu đau đớn nó trải qua chưa làm nó khóc lần nào, nhưng lần này, khi biết rằng ngày mai, nó sẽ rời xa gánh xiếc, nó sẽ không còn được biểu diễn những màn ngoạn mục, không còn được nhìn thấy khán giả, không còn được làm cái nghề mà nó thích, tự nhiên nó thấy như bị mất đi điều gì đó quý giá trong đời, một cảm giác hụt hẫng, buồn bã xâm chiếm trong lòng của nó, một cảm giác lần đầu tiên nó nghe được vị mặn và vị đắng.

Chiều hôm đó, nó phụ đoàn dọn dẹp rồi chia tay mọi người, có người bật khóc, ôm chầm lấy nó, nó cũng mắt mũi đỏ hoe…

Nó ôm cái tụng đệm đã bị rách vì cũ kỹ, vẫn mớ quần áo rẻ tiền, vẫn là hai con thú bông đã lấm màu thời gian, không còn tươi mới, trong cái tụng của nó giờ có thêm mấy bộ quần áo của người diễn xiếc mà chị trưởng đoàn gửi cho nó vì biết nó không tự ý bỏ nghề, chị biết nó vẫn còn đam mê, ham thích và lưu luyến lắm.

Chiếc xe ba gác chở nó xa dần, xa dần ngôi nhà cấp bốn của chị trưởng đoàn, sau lưng nó, gió vẫn thổi bàng bạc từ khoảng đất trống hai bên đường, mang theo một chút hương mạ non thoang thoảng, nó quay lại nhìn căn nhà quen thuộc, nơi nó đã từng ở đó tập luyện trong những ngày đầu vào gánh xiếc, nơi nó đã vẽ lên được một ước mơ, hạnh phúc từ nghề xiếc.

Từ lúc rời gánh xiếc về nhà, nó phụ ông Tình ra chợ khiêng vác hàng hóa, dạo này, nó không còn đi nhặt rau củ, trái cây để đi bán lại vì ông Tình đã lên bờ làm nghề lái xe ba gác, và nó cũng theo ông trên khắp nẻo đường.

Nhỏ Nhi phụ việc cho ông Tình vài tháng thì một ngày nọ, khi đang xách hộp cơm để tìm chỗ ăn trưa, ông thấy con nhỏ ngồi một góc ở cạnh mép sông, gương mặt nó cứ nhìn mông lung về phía ngoài sông, ông Tình tới gần mà nó cũng không hay biết.

- Sao con không đi ăn cơm mà ra ngồi đây?

- Con chưa đói, Cha ăn trước đi.

- Vô ăn cơm đi rồi kiếm chỗ ngủ trưa, con mệt thì chiều dìa trước đi.

Nhỏ Nhi vẫn im lặng không nói gì, mắt nó vẫn nhìn xa xăm về phía bờ sông, trôi theo những vạt lục bình bập bềnh trên dòng nước.

Chiều nhá nhem tối, hai cha con ông Tình cùng ngồi trong bữa cơm sau một ngày đã mệt vì những chuyến hàng ngoài sạp chợ, những đợt sóng va đập vào chiếc xuồng nhỏ tròng trành, nghe tiếng nước ành ạch mà thấy không gian trên dòng sông vừa buồn, vừa tĩnh mịch đến thê lương. Xa xa, nó nghe tiếng ai đó hát hò vọng trong không gian vắng lặng, tiếng hát men theo luồng gió thổi, ngày một rõ dần, trong như dòng nước, nó nhận ra là tiếng của mấy chị chèo ghe đi bán chợ chiều.

Con nhỏ loay hoay bưng ra một nồi cơm còn nóng hổi, dĩa rau muống luộc, tộ cá kèo và chén nước mắm dầm ớt hiểm, một bữa cơm đạm bạc nhưng với cha con ông Tình, đó là bữa cơm ngon mà hiếm khi hai cha con ông có được, hồi trước, ông thường chèo xuồng ghé ngang mấy con rạch, hái mớ bông súng, có hôm hái vài đọt rau móp, rau dớn, lượm vài trái bần rụng ven sông rồi về nấu nồi canh, cả hai cha con chan cơm ngồi húp. Giờ thì bữa cơm như vầy, với cha con ông Tình cũng đã là ngon lành quá đỗi.

Chiều hôm đó, khi hai cha con nó ngồi ăn cơm trên chiếc xuồng cũ, nó mới bộc bạch với ông Tình bằng giọng buồn buồn

- Con muốn đi diễn xiếc, mấy tháng nay, con nhớ nghề xiếc quá Cha à!

- Trời, giờ có mình con sao mà diễn được?

- Cha đi với con, hai Cha con mình cùng diễn

- Cha có biết diễn xiếc đâu

- Thì con chỉ cho Cha, mà Cha chỉ cần phụ con những việc ngoài thôi, như nắm giữ cây cho con leo lên, lấy mấy dụng cụ diễn cho con, con sắp xếp sẵn cho Cha, Cha cứ theo đó mà đưa ra cho con diễn

- Trời, con nhắm một mình có làm nổi không? Chứ Cha thấy gánh xiếc người ta nhiều người lắm

- Con làm được mà, ít thì diễn ít, Cha đi với con nha Cha, con nhớ nghề xiếc quá.

Nhỏ Nhi đặt chén cơm xuống cái mâm, hôm nay nó chỉ ăn được nửa chén cơm chắc vì lòng nó đang có những bần thần. Nhìn mặt nó buồn buồn, ông Tình cũng thấy lòng nằng nặng.

- Nếu con nhớ nghề thì Cha đi với con nhưng Cha con mình cũng phải kiếm cái ăn, Cha còn phải chạy xe kiếm tiền lo cho con nữa.

- Dạ, năm bữa nửa tháng con diễn một lần, thời gian còn lại, con phụ Cha đi xe hàng. Vậy Cha đồng ý cho con đi diễn tiếp nha Cha!

Ông Tình khẽ gật đầu, gương mặt nhỏ Nhi lúc này đổi màu tươi roi rói, ánh mắt nó lại long lanh, trong trẻo khi nó nghĩ về những ngày được trở lại làm xiếc, được biểu diễn cho người dân trong thôn, trong tỉnh ra xem. Nó bưng chén cơm lên lùa nhanh những đũa cơm vào miệng, chừng một chút là chén cơm hết sạch, hình như lúc này, khi ông Tình cho nó trở lại với nghề, nó như cái cây đang héo được tưới dòng nước mát, lòng nó ngập tràn sự phấn khởi tươi vui.

Gánh xiếc của nó chỉ có hai Cha con, buổi tối, ông Tình lục ra trong cái hộp gỗ một cọc tiền nhàu nhĩ mà ông dành dụm được từ hồi chạy xe ba gác chở hàng, ông lấy để đưa cho con nhỏ mua một số dụng cụ biểu diễn, nhỏ Nhi cũng hiểu được nỗi vất vả của Cha, nó gom góp tiền đi diễn mấy năm trời cùng với một số tiền mà ông Tình cho nó rồi nó lang thang khắp những góc chợ Cần Thơ để tìm mua những món đồ diễn rẻ tiền.

Những ngày đầu tiên trở lại nghề xiếc, nó mang cái mớ đồ nghề lỉnh kỉnh ra khu đất trống đối diện khu chợ chồm hổm, nó mặc áo của diễn viên xiếc, gương mặt tô nhẹ một chút phấn son, nó bắt đầu biểu diễn lại mấy ngón nghề mà nó đã học cách đây mấy năm về trước, nó cứ biểu diễn giữa đồng, ai thích thì ghé qua coi, chừng năm mười phút, người trong khu chợ biết Cha con nó, biết nó là đứa diễn xiếc có nghề nên tranh thủ lúc giãn khách, họ kéo ra ủng hộ, rồi khách mua hàng cũng năm ba người đứng lại coi con nhỏ có cái dáng thanh mảnh, trắng trẻo, khuôn mặt đẹp như trăng rằm, cặp mắt trong veo tinh anh và cái miệng luôn nở nụ cười tươi rói khi biểu diễn, mới bữa đầu tiên ra nghề trở lại mà nó đã được nhiều người đứng coi nó diễn, người ta không nghĩ là nó đang dợt lại ngón nghề mà cứ nghĩ là nó ra diễn thiệt vì cái mặt nó đã quen thuộc với nhiều người, bởi nó vốn là diễn viên xiếc trụ cột của gánh xiếc Hoàng Hương thời gian trước nên nhiều người quen mặt.

- Nay con nhỏ về diễn xiếc lại nè

- Con nhỏ này diễn hay lắm à, hồi đó hay thấy nó diễn ở gánh Hoàng Hương

- Con nhỏ đẹp đẽ dễ thương ghê, hổng ngờ ông Tình có đứa con giỏi dữ.

- Tại bà hổng biết chứ tui coi nó mấy lần, ở trong hội chợ. Nó diễn hay lắm.

Tiếng mấy người bán hàng lẫn khách mua hàng quen thuộc ở khu chợ chồm hổm nói qua nói lại với nhau, rồi có người lấy trong túi ra tờ mười ngàn đồng bỏ vô trong cái thúng đồ cho nó.

Nó diễn chừng hơn nửa tiếng thì kết thúc, cặp mắt nó long lanh, chứa đựng ánh nhìn hạnh phúc khi những tiếng vỗ tay tán thưởng vang lên, môi nó nở nụ cười tươi roi rói, nó cúi chào khán giả đứng xem, khán giả của nó hôm nay là mấy cô chú bán hàng và khách mua hàng ở chợ, nhưng lòng nó thấy như một thế giới hạnh phúc đến vô ngần.

Ảnh minh họa, nguồn internet

Xiếc tan, nó đi thu xếp đồ đạc, ông Tình cũng loay hoay gấp mấy thanh sắt, thu dọn mấy cái vòng tròn, đồ nghề biểu diễn cho con nhỏ, gương mặt ông cũng ánh lên niềm vui khi thấy con nhỏ hạnh phúc trong ngày biểu diễn.

Lúc đến chỗ giỏ đồ, nhỏ Nhi ngạc nhiên khi thấy một mớ tiền trong giỏ, thì ra là tiền của những người khách đứng xem, nó thấy vui trong bụng vì hôm nay, nó nghĩ chỉ đứng diễn cho người ta coi thử, vừa đỡ nhớ nghề, vừa luyện lại những ngón nghề cho  quen sau một thời gian không biểu diễn, nó không ngờ người ta đến xem còn cho tiền nó như một buổi diễn thật thụ. Nó nhoẻn miệng cười rồi gom mớ tiền nhét sâu vào đáy giỏ cho khỏi rớt, xong nó chạy lại phía ông Tình, nói nhỏ với ông bằng giọng vui mừng

- Cha! Hôm nay con diễn, người ta cho con tiền nữa.

- Ờ, con giữ mà xài

- Lát về con đếm lại rồi đưa Cha!

Nó nói, miệng vẫn cười tươi roi rói trong niềm phấn khởi, sau khi thu dọn đồ xong, nó với ông Tình mang mớ đồ ra xe, hôm nay ông Tình cũng không có chuyến hàng chiều nên ông chở nhỏ Nhi về sớm. Chiếc ba gác nổ máy giòn rụm rồi chạy đi, xa dần khỏi mảnh đất trống với khu chợ chiều thưa thớt.

Vậy là gánh xiếc của nó chỉ có hai người nhưng vẫn là nơi nuôi ước mơ, tình yêu với nghề xiếc của một đứa con gái như nó, mỗi buổi chiều, sau khi đã hết việc ở những chuyến hàng, cơm nước xong, nó lại lên bờ, ra khu đất trống cạnh nơi chiếc xuồng ông Tình neo đậu để tự tập luyện những trò diễn xiếc. Người ta thấy nó diễn xiếc hay, vậy là có người kêu nó đi diễn ở Hội chợ, Trường học, thầy Ba thuốc nam ngày xưa thường nhờ gánh xiếc Hoàng Hương biểu diễn trong mấy lần giới thiệu thuốc nam, nay thầy cũng gọi nó đi diễn lại.

Gánh xiếc Đại Đồng là cái tên mà Cha đặt cho nó, Đại Đồng là cánh đồng lớn vì Cha thấy nó thường hay một mình bày binh bố trận trên đồng để tập dợt, mỗi lần tập, mồ hôi nhễ nhại nhưng gương mặt con nhỏ thì hớn hở, tươi vui, hai cái gò má bầu bĩnh căng mịn như trái đào làm cho người đối diện cảm thấy yêu mến và thiện cảm, cũng vì cái gương mặt xinh xắn dễ thương, tài nghệ diễn xiếc thuần thục mà con nhỏ được người ta tặng cho cái nghệ danh Thánh nữ nghề xiếc.

Trong gánh xiếc của nó giờ có thêm thành viên thứ ba là một chú chó nhỏ màu trắng lông xù, món quà của một người khách tặng cho nó khi thấy nó diễn hay, người ta cảm mến. Nó mang con chó nhỏ về rồi dạy cho con chó cách đi bằng hai chân, sủa theo số đếm, chẳng bao lâu, nó đã huấn luyện được con chó nhỏ làm trò, lần đầu tiên nó cho con chó nhỏ ra diễn trước đám đông, được người ta vỗ tay khen quá đỗi, vậy là từ hôm đó, con chó nhỏ trở thành diễn viên xiếc chính, theo nó trong những đợt diễn ở khắp miền Tây.

Tháng Tám Trời bắt đầu mưa dầm dề, gánh xiếc nó ít diễn hơn những ngày Trời nắng, bữa nay nó diễn để giới thiệu thuốc nam, đang loay hoay thu dọn đồ nghề, thầy Ba mới lại gần chỗ hai Cha con nhỏ Nhi rồi đề nghị

- Chú Tình, tui thấy chú cũng lớn tuổi, con Nhi nó cũng lớn rồi mà hai Cha con chú cứ ở cái xuồng trên sông hoài, không có tiện, thôi sẵn đây, tui có chuyện này muốn nói với hai Cha con chú

- Dạ, thầy Ba có chuyện gì vậy thầy.

Thầy Ba im lặng vài giây rồi cất giọng

- Tui còn một mảnh đất trống để hoang, lâu rồi không có ai ở, mé mé bên sông Ô Môn, chú coi về đó mà cất cái chòi ở tạm, lênh đênh sông nước cả đời rồi, giờ phải có một chỗ tá túc cố định chứ, không lẽ Cha con chú cứ ở trên sông hoài.

Ông Tình nghe vậy thì im lặng không dám nói gì dù trong bụng ông vui mừng dữ lắm, nhưng có lẽ vì niềm vui quá lớn nên ông không biết mở lời đáp lại ra sao

- Tui còn mớ gỗ, mấy cây cừ tràm hôm rồi cất cái nhà còn dư lại, chú đi cắt thêm mớ lá dừa nước về dựng cái chòi, cũng có chỗ mà sống, dù sao cũng đỡ hơn phải sống trên xuồng hoài, tội nghiệp con nhỏ.

- Dạ, thầy Ba nói vậy thì em cảm ơn thầy Ba nhiều lắm, ơn của Thầy Ba, Cha con em không biết khi nào mới trả hết được.

- Thôi, ơn nghĩa gì, con nhỏ đi diễn xiếc cho tui từ hồi còn nhỏ xíu, giờ nó lớn rồi, cứ ở trên sông hoài, tui cũng thấy tội, mà đất nhà tui bỏ hoang, cũng có làm gì, thôi để cho Cha con chú có một chỗ mà tá túc cũng là làm phước.

- Dạ em cám ơn thầy Ba.

- Để tui coi ngày nào tốt, tui nhắn chú xuống đó, phụ với mấy đứa làm công trong tiệm thuốc, rồi dựng cái chòi nghen.

- Dạ, em cảm ơn thầy Ba!

Thầy Ba nói xong thì xách cái giỏ thuốc ra chiếc xe oto đợi sẵn, trước khi đi, ông đưa cho ông Tình hai gói thuốc nam để ông đem về nấu uống vì thấy ông Tình có vẻ gầy gò và khắc khổ.

Vậy là sau hôm thầy Ba đưa ra lời giúp đỡ, Cha con ông Tình đã có một cái chòi lá dựng tạm để sống qua ngày, chiếc xuồng gỗ cũ, được ông buộc cạnh mép sông, chiều chiều, ông vẫn ra cái xuồng ngó chừng, một phần cũng vì ông nhớ cái nơi đã sống và mưu sinh ở đó.

*****

Mưa tháng Tám kéo dài ảm đạm ở miền quê hẻo lánh, khu đất trống bỏ hoang càng trở nên cô tịch và buồn bã, mấy nay ông Tình bị cảm, nhưng vì mong muốn có tiền để trang trải cuộc sống trong nhà, ông  vẫn nhận chở hàng trên sạp chợ, mưa dặt dìu, có khi ào ạt đổ xuống thân người gầy gò, luống tuổi của người đàn ông trên những chuyến hàng khắp miền Tỉnh lẻ, khiến cho căn bệnh cảm của ông ngày thêm nặng, những cơn ho ngày một tăng dần, nhỏ Nhi lấy tiền dành dụm để mua thuốc cho Cha nhưng uống vài bữa thì cơn ho của ông lại tái phát, không dứt hẳn. Thấy tình hình ông Tình mỗi ngày một nặng, nhỏ Nhi đưa ông lên trạm xá để cho người ta khám bệnh thì biết ông bị viêm phổi nặng. Dù bệnh nặng nhưng ông Tình cũng chỉ uống vài viên thuốc cảm mạo thông thường, con nhỏ hái mớ lá xông cho ông xông trị cảm, đồ ăn thức uống thì cũng không có gì bồi bổ vì chẳng đủ tiền, cơn ho của ông cứ mỗi lúc nặng dần, có đêm, ông chỉ ngồi vì không thở được.

Ông Tình bị bệnh nên hôm nay nhỏ Nhi chỉ đi diễn xiếc một mình, nó lững thững ôm mớ đồ nghề với con chó nhỏ, bắt một chiếc xe lam để chở nó đi lên chỗ diễn, trong buổi diễn, gương mặt nó vẫn cười tươi nhưng ánh mắt nó không trong như mọi ngày, không lúng liếng tinh anh như lần trước vì hôm nay nó chỉ có một mình bên con chó nhỏ.

Diễn xong, nó loay hoay gom mớ đồ đạc ra về, gương mặt nó lộ vẻ buồn buồn vì không có Cha phụ cùng với nó sau khi gánh xiếc giãn tuồng như mọi bữa, nó khệ nệ ôm mớ đồ ra phía đường lộ đón chiếc xe lam, con chó nhỏ nó bỏ trong cái tụng rồi xách trên tay, nhìn như mấy người ở Tỉnh đi tìm nhà trọ.

Trời chiều vần vũ suốt dọc đường đi, lòng con nhỏ nghe nằng nặng vì nó nhớ chiếc xe ba gác và tiếng máy nổ đành đạch mà Cha hay chở nó. Nay nó không được ngồi trên chiếc ba gác, ngoài sau cái bóng lưng gầy gò, ngó chiếc áo màu xanh sờn cũ của Cha, nó thấy mắt nó cay xè, nó vội lấy cái tay chống lên hai gò má để cố ngăn lại cảm xúc buồn bã trong lòng, một cảm giác đơn lẻ khi không có người thân bên cạnh.

Nó ôm mớ đồ bước nhanh vào trong căn chòi lụp xụp, khi chiếc xe lam dừng ngoài đường lộ, nó phải lội một đoạn khá xa để đi vào tận bên trong cánh đồng hoang trống, qua con đường nhỏ hẹp trơn trượt sình lầy, căn chòi dựng tạm bằng lá dừa nước và mấy thanh gỗ cũ, một vài mảnh tôn rỉ sét ngả màu, người nó ướt mem và con chó nhỏ cũng đồng chung số phận.

Nó bỏ cái bao đựng đồ nghề xuống cái giường cây ọp ẹp, với tay lấy tấm vải gần đó lau cho con chó nhỏ được khô, con chó đứng run run, ngoài Trời, mưa vẫn ầm ầm trút nước.

Nó bỗng nhớ ra điều gì, hôm nay nó không thấy Cha ngồi ngoài bàn gỗ, nó nghĩ chắc Cha đang mệt vì bị bệnh nên nằm ở bên trong, sau khi sắp xếp đồ đạc và thay bộ đồ cho khô ráo, nó đi vào trong tìm Cha để coi bệnh của Cha có đỡ chút nào không. Bước vào căn buồng ẩm thấp, nó thấy Cha nằm im lìm trên cái giường tre, chắc Cha mệt lắm nên nghe nó về mà Cha không hỏi nó.

- Cha! Cha đỡ chưa Cha?

Không thấy Cha trả lời, nó lại phía chỗ Cha nằm rồi nắm tay Cha, nó giật thót mình khi cánh tay ông Tình lạnh ngắt, tự nhiên nó hoảng sợ đến mức chỉ biết ngồi chết lặng, sau vài giây, nó lay mạnh cánh tay hơn

- Cha! Cha ơi! Cha tỉnh dậy đi Cha, con về rồi nè, Cha sao vậy Cha?

Ông Tình vẫn nằm im bất động, con nhỏ linh cảm có điều gì đó chẳng lành, nó luống cuống đưa tay sờ vào má của Cha rồi đặt ngón tay lên mũi, nó cũng không nghe động tĩnh gì, nó cố lay mạnh thân người ông Tình hơn nữa nhưng ông vẫn nằm im không nhúc nhích. Lúc này, con nhỏ sụp xuống người ông, òa khóc nức nở

- Cha! Cha ơi, Cha đừng có bỏ con, Cha đừng làm con sợ! Cha ơi…

Tiếng khóc của con nhỏ bị lấn át bởi tiếng mưa và những tiếng sấm chớp ngoài Trời, lần đầu tiên trong đời kể từ khi theo Cha, nó khóc một cách sợ hãi và ngây dại.

*****

Đám tang ông Tình diễn ra trong hiu quạnh, hôm đó Trời mưa, căn chòi xiêu vẹo và khoảng sân trơn trượt, lát vài viên gạch ống chỉ vừa đủ một bước chân đi, xung quanh kê vài cái bàn nhôm đón khách, khách đến lèo tèo, chỉ có dân bán hàng trong sạp chợ, họ đến chia sẻ động viên con nhỏ bớt buồn, ráng vượt qua nỗi mất mát này, nhìn cặp mắt đỏ hoe, bộ đồ tang lấm lem bùn đất, con nhỏ vẫn ráng gác lại nỗi đau thương để tiếp khách đến thăm vì chẳng còn ai ngoài nó. Dù đám tang không phúng viếng vì nó còn nhỏ quá, lại tứ cố vô thân nên không biết ai mà trả, nhưng mấy người bán hàng thấy thương nên có người bỏ vô phong bì cho nó chút tiền để nó mua nhang đèn thờ cúng.

Mưa vẫn đổ dầm dề, buồn bã và hiu hắt trên cánh đồng mông quạnh, con nhỏ ngồi thẫn thờ, cặp mắt nó nhìn vô định về phía xa xăm, mỗi khi không có người đến viếng, nó lại đi vào phía quan tài, ngồi cạnh cái hòm, rồi nó cứ im lặng, có khi nó gục đầu xuống gối, không biết vì mệt hay vì buồn…

Vậy là con nhỏ trở thành đứa không Cha, không Mẹ, giờ nó chỉ còn con chó nhỏ làm bạn, nhưng vì nó sinh ra đã là đứa con gái mạnh mẽ, kiên cường, gan góc nên ông Trời dường như vẫn chưa thôi thử thách nó. Sau hôm ông Tình mất, không bao lâu thì một ngày nọ, con chó nhỏ cũng lăn ra bệnh, nó bỏ ăn đâu được mấy ngày thì nằm chết ngoài sau bãi cỏ, chiều nó không thấy con chó trong nhà, nó chạy ra khắp ngoài đồng tìm kiếm, cái linh cảm bất an trong nó lại trỗi dậy lần nữa khi nó không nghe động tĩnh, cảm giác sợ sệt, hoang mang lại trồi về trong lòng nó, và tim nó vỡ vụn khi tìm thấy xác con chó nhỏ trong đám cỏ sau nhà.

Nước mắt ràn rụa, nó ôm con chó nhỏ vào lòng khi thân người nó đã cứng và kiến bã bu quanh, đục vào trong khóe mắt, cặp mắt con chó đục ngầu vì không còn sự sống, nó ôm con chó nhỏ vào lòng, trong ký ức nó lại hiện về hình ảnh của những ngày con chó nhỏ ngậm trái banh chạy lại chỗ nó, sủa lên mấy tiếng khi nó cho làm toán cộng, toán trừ. Nó quệt nước mắt lã chã trên gương mặt rồi đào một cái lỗ để chôn con chó, nó đặt xuống mộ mấy trái banh nhựa, món quà và cũng là dụng cụ mà ngày còn sống, con chó nhỏ đã thân quen. Những nhúm đất lấp lại, phủ dần lên thi hài của người bạn nhỏ, và nó không còn ai bên cạnh…

Người ta nói, khi chủ mất mà không cho con vật đội tang thì nó cũng sẽ mất theo nhưng từ nhỏ tới giờ, hai Cha con nó lênh đênh trên sông nước, có ai để mà nói cho nó biết được cái tục lệ này, ngày người ta khiêng quan tài ông Tình ra ngoài sân để đưa đi hỏa táng vì không có đất chôn, con chó nhỏ cứ loay hoay bên dưới đáy hòm, như lưu luyến điều gì lạ lắm.

Căn chòi nhỏ chỉ còn mỗi mình nó, giữa cánh đồng hoang lạnh, nó cũng không còn đi diễn xiếc vì tâm trạng nó giờ đây cô độc rỗng không, mỗi lần muốn diễn, nó lại nhớ cái dáng Cha gầy gò, khắc khổ lái chiếc ba gác chở đồ cho nó, nhớ con chó nhỏ tung tăng hợp tác với nó một cách ngoan ngoãn, quấn quýt nó không rời, con chó cùng nó đội mưa, đội nắng qua bao nhiêu buổi diễn để mưu sinh, giờ mỗi khi cầm mớ đồ nghề lên, nó lại nhòe nhoẹt nước mắt vì bao nhiêu ký ức ngổn ngang vây bủa, đánh bại sự mạnh mẽ, gan lì của nó, khiến nó trở nên bất lực trong những nỗi niềm thương nhớ. Vậy là nó bỏ nghề, nó bỏ cái nghề nó đã từng say mê theo đuổi, nó đành bỏ lại vì nó đã bị đánh bại bởi nỗi đau, nỗi đau mất người thân đã khiến nó trở nên yếu đuối, nó không còn muốn theo nghề xiếc vì nhìn đâu, nó cũng thấy hiện về hình ảnh của Cha và con chó nhỏ.

Thấy nó không còn ai bên cạnh, thầy Ba cũng cảm thương nên nhận nó về làm nghề hốt thuốc nam, vừa bán, vừa làm phước cứu người nghèo, vậy là từ đó, nó theo thầy Ba, được thầy Ba truyền nghề hốt thuốc, không mấy chốc, nó cũng thành thục vì chăm chỉ, nó vừa cân hốt thuốc, vừa đi theo mấy anh chị trong tiệm để lên rừng, lên những khu vườn trồng thuốc để thu mua, hái lượm, nó cũng được người ta thương vì sự tử tế hiền lành. Thấy nó một thân một mình ở ngoài cái chòi lá trong khu đất trống có vẻ không an ổn nên thầy Ba kêu nó về ở trong cái nhà ba gian, chung phòng với mấy người học viên theo nghề hốt thuốc, vậy là từ đó, nó rời cái chòi lá, rời gánh xiếc Đại Đồng để làm một người hốt thuốc nam làm phước.

Chiều lãng đãng bình yên trên nhánh sông Ô Môn, nó ra ngoài con xuồng nhỏ, ngồi cạnh mép bờ, chiếc xuồng mà Cha đã neo đậu ở đây được mấy năm rồi, không còn ai sửa sang dọn dẹp nên cũ kỹ, nước đục thủng đáy xuồng, bám rêu xanh dày đặc. Sóng từ chiếc xà lan chở cát đập mạnh vào mạn xuồng như đánh vào thân phận nhỏ bé của đời người một sự hẩm hiu, đơn độc.

Gió ngoài sông thổi từng đợt mạnh, len vô những ngọn bần nghe rì rào, mát lạnh, thanh âm buồn buồn ở miền sông nước mênh mông, mớ tóc mai lòa xòa bay lướt qua khuôn mặt, nó nhìn ra phía xa xa, khi những ánh đèn từ ghe chở hàng lấp loáng trôi đi trên nền sông thăm thẳm, gió vẫn dìu dặt, sông vẫn êm đềm, những trái bần, đọt rau móp, tô canh nóng hổi chan cơm giữa chiếc xuồng u tịch, ánh đèn măng xông treo trên nóc gần đụng cái đầu, tỏa ánh sáng mù mờ đùng đục, chiếc xuồng trôi đi, lặng lẽ giữa bóng chiều mờ mịt…

 

 Tác giả: Võ Đào Phương Trâm